Duurzaam verhaal Gerdie en Nicole: 'Heb je een idee voor de Spiltuin? Dan ben je altijd welkom!'

Nicole is penningmeester en Gerdie ‘algehele regelneef’ in de organisatie van De Spiltuin. Ze maken deel uit van een flinke groep vrijwilligers; veel mensen in de buurt vinden het heerlijk dat deze plek er is en helpen graag mee. Daardoor hebben ze in een paar maanden tijd veel voor elkaar gekregen.

Plannen smeden

Na de sloop van buurthuis De Spil bleef een braakliggend terrein achter, waar niets mee gebeurde. Alleen mensen die hun hond uitlieten, kwamen wel eens op deze plek. Dat moest anders, vonden buurtbewoners. De gemeente vond het een goed idee om hier een fijne buurtplek te creëren, er werden contracten getekend en plannen gesmeed. 'In februari 2024 ging de trekker erover om de grond om te woelen. Het weekend erna stonden we al met z’n allen hekken te plaatsen tijdens NL Doet', vertelt Nicole.

Van terrein naar tuin

Daarna kwam het project goed op stoom: de vrijwilligers legden paden aan van houtsnippers, plaatsten moestuinbakken, stapelden een kruidencirkel en maakten zitjes van boomstronken. Dankzij subsidie van de gemeente konden ze ook een waterpomp slaan. Steeds meer mensen kwamen vragen of ze iets nodig hadden, en zo kwamen er een schuurtje, een bijenhotel en een picknickbank. Er was zelfs een bedrijf dat een voorraad hoge houten plantenbakken over had; die staan in een mooie rij langs het zijpad. 'Het was een jaar van bouwen en sjouwen', vatten Nicole en Gerdie samen.

De werkdagen leverden veel spontane gesprekjes met buurtbewoners op: 'Er is zelfs een buurvrouw die koffie, thee en limonade komt brengen als er flink gewerkt wordt. Zo doet iedereen op zijn of haar manier mee aan de verbinding op de Spiltuin.'

Kinderen op ontdekking

Andere vaste bezoekers op de tuin zijn kinderen van de school Waldorf aan Zee en van de buitenschoolse opvang Partou. Zij hebben hun eigen bakken om in te tuinieren: heerlijke aardbeien groeien er bijvoorbeeld, en de dropplant met z’n smakelijke blaadjes. De kinderen krijgen hier ook les, zittend op de boomstronkbankjes. 'Het is leuk om hun ontwikkeling te zien', vertelt Nicole. 'Eerst trokken ze een vies gezicht bij de beestje die ze tegenkwamen, maar nu staan ze er al heel anders in. Ze vinden het leuk om te zien hoe alles groeit en bloeit.'

Ook de gezichten van buurtkinderen lichten op als ze langs de tuin lopen. Daar is de organisatie wel terughoudend in: 'Wij kunnen geen toezicht houden, dus we willen dat kinderen hier alleen onder begeleiding van een volwassene komen. Oudere kinderen die willen komen tuinieren, zijn natuurlijk van harte welkom.' 

Cadeau van de natuur

Niet alles op de tuin is tot stand gekomen door noeste arbeid: 'We wilden op het omgeploegde terrein klaver inzaaien', vertelt Gerdie. 'Terwijl we daar nog over nadachten, zagen we dat er spontaan witte klaver opkwam. Daarna rode klaver, citroengele en witte honingklaver, hopklaver…'

'…Allemaal gratis gekregen van de natuur', vult Nicole aan.  

Gerdie vindt het ontzettend leuk om alle planten die spontaan aan komen waaien te ontdekken; er is een mooi bloemrijk geheel ontstaan. De hoeveelheid vlinders en bijen viel door de langdurige regen wat tegen. Er was wel een onverwachte bezoeker: de rugstreeppad. Een van de vrijwilligers heeft een minipaddenpoeltje voor deze welkome gast aangelegd.

Initiatief voor Samen Velsen

Een nadeel van al die aangewaaide natuur: het gras wordt wel heel erg hoog! 'We willen graag dat dit een plek is voor de hele buurt, waar mensen samen komen picknicken, kinderfeestjes vieren, of bijvoorbeeld een buurtbarbecue houden. Dan moet het gras op het activiteitenveldje en in de zitcirkel lager zijn, anders gaat het niet.'

De Spiltuin heeft daarom een initiatief bij Samen Velsen aangemeld om een elektrische maaimachine aan te schaffen. Bewoners kunnen hun waardebon doneren.

Goed nieuws: het benodigde bedrag van dit initiatief is inmiddels behaald!

Ideeën welkom

Gerdie en Nicole roepen Velsenaren op om vooral langs te komen en ideeën te bedenken voor de tuin. De initiatieven moeten wel bij het natuurlijke karakter van de tuin passen, vertelt Gerdie erbij:

'We kregen eens een heel enthousiaste man op bezoek die een skatebaan wilde maken. Dat past hier niet. Maar ik heb bijvoorbeeld wel eens een bingospel gezien waarbij kinderen verschillende insecten en planten gaan zoeken, dat zou hier heel goed kunnen.'

De gemeente heeft wel enkele regels gesteld aan het terrein. Vanwege mogelijke vervuiling mag er niet in de volle grond worden geteeld en mag er niet dieper dan veertig centimeter worden gegraven.

Samenwerking

Dat De Spiltuin er is gekomen, is in de eerste plaats te danken aan de grote groep vrijwilligers. Maar het was ook niet gelukt zonder medewerking van de gemeente en hulp van de Stichting Wortels enzo. 'Zij hebben ook geholpen bij de start van twee andere buurttuinen in Velsen en hebben ons veel tips gegeven over hoe je zoiets moet aanpakken', zegt Nicole. En als je droomt van een tuin op een verloren stukje in jouw eigen buurt? 'Gewoon beginnen!' zegt Gerdie. 'Als je met mensen gaat praten, kom je vanzelf verder.'

Tips

• Wil je een tuin starten, praat er dan met buren over en vraag aan de gemeente wat de mogelijkheden zijn voor het stukje grond dat je op het oog hebt.
• Vraag Stichting Wortels enzo om hulp.
• Nodig scholen, wijkcentra, verzorgingshuizen en andere organisaties in de wijk uit om langs te komen.
• Organiseer vrijwilligers in groepen, zodat iedereen doet wat hij of zij het leukst vindt. De Spiltuin heeft onder andere een organisatiegroep, een bouwgroep, een ontwerpgroep en een zaaigroep.
• Hang bordjes bij de ingangen van de tuin met de spelregels voor de tuin.
• Laat je zien! Als er mensen rondlopen in de tuin, komen er vanzelf buurtbewoners aanwaaien.