Grondwateroverlast

Uit onderzoek blijkt dat de enige echte oorzaak van de huidige grondwateroverlast de enorme hoeveelheid gevallen regen is, en niet de sluiting van drinkwaterwinningen (PWN), zeespiegelstijging of de toegenomen kweldruk. Het regent niet elk jaar evenveel. Periodes van weinig regen worden afgewisseld met periodes van extreem veel neerslag. In natte jaren wordt een grote hoeveelheid water opgeslagen in de grond, zodat er tijdens drogere periodes voldoende reserves in de bodem aanwezig zijn. Dit natuurlijke proces heeft zowel voordelen als nadelen, aangezien het ook kan leiden tot flinke grondwateroverlast. In 2023 was er een recordhoeveelheid regenval, na een aantal droge jaren. Grondwater stroomt van hoger gelegen gebieden naar lager gelegen gebieden. Onderweg kan het grondwater ondergrondse constructies, tegenkomen die de stroming belemmeren, wat kan leiden tot ophoping van grondwater tegen deze constructies en uiteindelijk tot bijvoorbeeld vervelende wateroverlast in kelders. Dit effect is altijd plaatselijk en kleinschalig, omdat de omvang van die constructies klein is in vergelijking met de totale hoeveelheid grondwater die aanwezig is. 

We spreken van grondwateroverlast als er sprake is van een duidelijk ‘te veel’ en ‘te vaak’ aan hoge grondwaterstanden. Met de toenemende klimaatverandering zullen we vaker te maken krijgen met hete, droge zomers en natte winters. Nieuwe grondwateronttrekkingen op strategische locaties kunnen helpen het waterpeil te verlagen, maar zijn niet geschikt voor toepassing in stedelijke gebieden en kunnen onbedoelde negatieve effecten veroorzaken, zoals bodemverzakkingen. Ook een te laag grondwaterpeil is niet goed. Dit kan leiden tot droogteschade in de natuur, doordat er onvoldoende water beschikbaar is voor planten en dieren, en het vergroot het risico op natuurbranden. Bij droogte kan de grond ook verzakken, waardoor gebouwen of tuinen kunnen beschadigen. Daarnaast kan er te weinig water beschikbaar zijn om sloten goed door te spoelen, waardoor de waterkwaliteit verslechtert. Daarom is het belangrijk om water zoveel mogelijk vast te houden en niet te snel af te voeren.

Grondwateroverlast kan tot verschillende problemen leiden, waarvan de meest voor komende zijn: water in de kelder en kruipruimte, vochtige muren en wateroverlast in de tuin.