RIVM depositieonderzoek IJmond najaar 2022 en informatiebijeenkomst

Na het eerste depositieonderzoek in 2020 heeft het RIVM aanbevolen om gedurende enkele jaren de hoeveelheid depositie van PAK (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) en metalen in de IJmond herhaaldelijk te meten om inzicht te geven in de mogelijke trends van deze neerslag. Daarop heeft het RIVM in opdracht van de provincie Noord-Holland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een tweede onderzoek uitgevoerd in het voorjaar van 2022 en een derde in het najaar van 2022.

Geen uitsluitsel over toe- of afname

De resultaten van het onderzoek in het najaar van 2022 laten zien dat net als in de vorige 2 onderzoeken in de IJmond meer PAK en metalen neerslaan dan elders in Nederland. De metingen laten verder een wisselend beeld zien, waarschijnlijk ten gevolge van weersomstandigheden en variaties in de uitstoot (emissie) van bronnen op het terrein van Tata Steel en elders in de IJmond. Alleen voor ijzer is een significante daling van de meetwaarden te zien.

Vanwege het wisselende beeld en de onzekerheden kan het RIVM geen uitspraak doen over een af- of toename van de emissies van PAK en metalen als gevolg van de bedrijfsactiviteiten van Tata Steel sinds de metingen in 2020. Om trends en ontwikkelingen in de neerslag van stoffen te kunnen vaststellen moeten de depositiemetingen over langere tijd meerdere malen worden herhaald.

Reactie colleges IJmondgemeenten op het rapport

Voor de colleges van Beverwijk, Heemskerk en Velsen staat een gezondere leefomgeving voorop, gezondheid op 1. De industrie in de IJmond zorgt voor economische groei en werkgelegenheid. Tegelijkertijd zorgt de aanwezigheid van industrie ook voor vervuiling en hinder. Wij streven naar zo schoon mogelijke lucht om in te ademen, beperkte geluids- en geuroverlast en zo weinig mogelijk uitstoot van broeikasgassen. Naar aanleiding van de uitkomsten van dit depositieonderzoek blijven de zorgen van onze colleges groot. 

Wij blijven ons daarom hard maken voor een zo snel mogelijke vergroening en verduurzaming van de staalindustrie in de IJmond, en het sluiten van de meest vervuilende fabrieken. Ook blijven wij ons ervoor inzetten om het belang van gezondheid en een gezonde leefomgeving in wettelijke normen en regelgeving vast te leggen, en in de te maken maatwerkafspraken tussen het Rijk en Tata Steel Nederland. Op 22 maart 2023 heeft wethouder Dinjens namens de IJmondgemeenten het Rijk hier nogmaals toe opgeroepen tijdens het Rondetafelgesprek Maatwerkafspraken industrie in de Tweede Kamer. 

De colleges van de IJmondgemeenten concluderen net als GS van de provincie Noord-Holland op basis van dit rapport dat de afgelopen jaren er geen meetbare verbetering is vast te stellen in de depositie van grof stof in de leefomgeving in de IJmond. 

Het voorliggende rapport is het derde in een reeks van depositieonderzoeken waarmee beoogd wordt (meerjarige) trends en ontwikkelingen in stofdepositie in de IJmond inzichtelijk te maken. Zoals ook bij het vorige rapport is aangegeven, is depositieonderzoek uitdrukkelijk géén manier om directe resultaten in de leefomgeving te kunnen meten van afzonderlijke maatregelen die zijn getroffen bij Tata Steel. Desalniettemin verwachten we daarvan op termijn wel een merkbaar en meetbaar effect in de leefomgeving en in onderzoeksresultaten. 

Hoewel het, zoals het RIVM ook beschrijft, goed mogelijk is dat de getroffen maatregelen en uitgevoerde acties in het dossier Tata Steel wel tot vermindering van emissies hebben geleid, is dit nog niet terug te zien in de depositiemetingen van grof stof op leefniveau. En dat is nu precies waar we de resultaten willen zien. Het rapport vormt daarmee opnieuw een bevestiging van de noodzaak tot vasthouden aan en waar mogelijk versnellen van de planning van de uitvoering van maatregelen op het terrein van Tata Steel die mede gericht zijn op een merkbare en meetbare verbetering van de directe leefomgeving. We blijven daarop onverminderd stevig inzetten. 

In de communicatie rondom het voorjaarsonderzoek 2022 zijn de provincie en de IJmondgemeenten al ingegaan op de reeds uitgevoerde en de nog op de planning staande acties en maatregelen, zoals onder meer beschreven in het Programma Tata Steel 2020-20505. Zoals toen ook aangegeven moeten de belangrijke maatregelen waarvan een merkbaar (en meetbaar) effect in de directe leefomgeving wordt verwacht (zoals de stofschermen bij de kolen- en ertsopslagen), nog worden gerealiseerd. 

Op 21 maart jl. heeft GS daarnaast besloten om te starten met de procedure voor een projectbesluit (onder de Omgevingswet) voor het project Heracless-Groen Staal van Tata Steel. Dit is de eerste concrete stap in de procedure naar het verkrijgen door Tata Steel van alle benodigde besluiten en toestemmingen voor de eerste fase van de verduurzaming naar Groen Staal. Met het project Heracless-Groen Staal wordt, naast de reductie van CO2, ook een volgende stap (na de Roadmap+) gezet in een traject dat bijdraagt aan de reductie van emissies naar de omgeving van Tata Steel. Daarmee past dit project bij de ambitie voor een gezondere leefomgeving in de IJmond.

Informatiebijeenkomst

Op dinsdagavond 4 april 2023 organiseren de provincie en de IJmondgemeenten een inwonersavond voor inwoners en belangstellenden naar aanleiding van het depositieonderzoek najaar 2022. Het RIVM zal hier een toelichting op de resultaten geven en er is de gelegenheid tot het stellen van vragen aan het RIVM, de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, de GGD en bestuurders van de IJmondgemeenten en provincie. Belangstellenden kunnen zich hier aanmelden: informatiebijeenkomst depositieonderzoek najaar 2022.

Locatie: Gemeentehuis Beverwijk, Stationsplein 48, 1948 LC Beverwijk
Tijdstip: Inloop vanaf 18.45 uur, aanvang 19.00 uur tot 20.30 uur.

Meer informatie over het onderzoek

Lees meer informatie over het onderzoek op RIVM. Daar kunt u ook het Depositie onderzoek IJmond najaar 2022 (pdf 9.19 MB) downloaden.