Sweco locatieonderzoek en vervolg haalbaarheidsonderzoek azc locatie Santpoort-Zuid

Geachte leden van de raad,

In dit collegebericht informeren wij u over het door adviesbureau Sweco opgestelde locatieonderzoek voor een asielzoekerscentrum (azc) in Velsen en het vervolg van het haalbaarheidsonderzoek naar een azc locatie in Santpoort-Zuid. Daarnaast informeren wij u over het gesprek dat wij met de raad willen voeren over het vervolg van onze inspanningen om een azc locatie op land te realiseren.

Inleiding

Sinds mei 2023 voert de gemeente Velsen het raadbesluit uit om te onderzoeken op welke locaties op land opvang van vluchtelingen duurzaam gerealiseerd kan worden. Hierbij zetten we in op de locatie Handgraaf of sportpark De Elta in Santpoort-Zuid, en houden mogelijkheden voor andere locaties in ogenschouw, voor het geval dat opvang op deze locaties niet of niet voldoende mogelijk blijkt te zijn.

Aanpassing van Sweco locatieonderzoek levert nieuwe locatiemogelijkheden op

Gemeente Velsen gaf in juni 2023 adviesbureau Sweco de opdracht om een locatieonderzoek uit te voeren naar de haalbaarheid van een azc in de gemeente Velsen. In mei 2023 en september 2023 vonden er voorafgaand hieraan al verkenningen plaats naar mogelijke locaties voor een azc.

Sweco toetste de 31 locaties vanuit de verkenning aan een aantal basiscriteria. Als locaties voldeden aan deze basiscriteria, werden deze vervolgens verdiepend geanalyseerd op ecologie, water, bodem, geotechniek, planologie, mobiliteit, civiele techniek en BPL (Bijzonder Provinciaal Landschap). Uit deze verdiepende analyse kwamen vijf potentiële azc-locaties in de gemeente Velsen naar voren:

1. Waterloo, Driehuis
2. De Elta, Santpoort-Zuid
3. Handgraaf, Santpoort-Zuid
4. Maasstraat, IJmuiden
5. Grote Buitendijk, Velserbroek

Oorspronkelijk ging het onderzoek uit van een locatie voor 250-300 asielzoekers. Nadat uw raad in de adviserende sessie van 18 april 2024 het nieuwe kader meegaf om voor een locatie op land te zoeken naar een locatie voor 200 asielzoekers, moest Sweco het locatieonderzoek hierop aanpassen en uitbreiden. Die aanpassing hield in dat Sweco niet meer moest uitgaan van een oppervlakte van minimaal 1,5 hectare, maar van minimaal 1,2 hectare. We bespraken met het COA wat de vermindering van het aantal opvangplekken betekent voor het benodigde ruimtelijk oppervlak. Daarnaast is er ook nog met een kritische blik gekeken naar of de locaties goed waren bekeken en of er geen locaties waren gemist. Dit zorgde ervoor dat er in het Sweco-onderzoek andere locaties bij gekomen zijn die mogelijk geschikt zijn. Het locatieonderzoek is nu gereed.

Conclusies en aanbevelingen uit het Sweco onderzoek

Sweco toetste vanuit de nieuwe oppervlakte-eis alle locaties opnieuw aan de basiscriteria. Op basis van deze toets voldoen er 8 locaties aan de criteria, te weten:

1. Waterloo, Driehuis
2. Sportpark de Elta, Santpoort-Zuid
3. Handgraaf, Santpoort-Zuid
4. Paramaribostraat, Santpoort-Noord
5. Santpoortse Dreef, Santpoort-Noord
6. Valckenhoeflaan, Santpoort-Noord
7. Maasstraat, IJmuiden
8. Grote Buitendijk, Velserbroek

Verdiepende analyse en conclusie Sweco

Sweco nam, op verzoek van de gemeenteraad, de locatie naast Action Planet mee in de verdiepende analyse, ondanks dat het niet aan de basiscriteria voldoet. Uw raad gaf tijdens de adviserende sessie in april 2024 de wens aan om een quickscan uit te voeren naar de locatie naast Action Planet. En om hier dan uit te gaan van de mogelijkheden in plaats van de onmogelijkheden. Deze locatie scoort laag in de verdiepende analyse, onder andere op ecologie, omdat het deels binnen het Natuurnetwerk Nederland ligt (NNN). Dit is een "streng” regime.

Op bovenstaande 8 locaties en de locatie naast Action Planet deed Sweco vervolgens een verdiepende analyse en, waar nodig, een BPL (Bijzonder Provinciaal Landschap) analyse.

Uit het locatieonderzoek komen 4 voorkeurslocaties naar voren. Dit zijn:

• Waterloo, Driehuis
• Paramaribostraat, Santpoort-Noord
• De Elta, Santpoort-Zuid
• Handgraaf, Santpoort-Zuid

Sweco concludeert dat Waterloo en Paramaribostraat het meest kansrijk zijn voor de realisatie van een azc. Deze conclusie trekken zij mede op basis van het 'Nee, tenzij’ - principe dat de provincie hanteert bij locaties gelegen in BPL (zijnde Santpoortse Dreef, Sportpark de Elta en Handgraaf). 'Nee tenzij' houdt in dat de provincie in principe niet meewerkt aan (tijdelijke) bebouwing in BPL als een gemeente elders binnen de gemeentegrenzen ook bouwmogelijkheden heeft.

Sweco adviseert om Waterloo en de Paramaribostraat verder te onderzoeken op geschiktheid voor een tijdelijk azc. Wanneer deze locaties na vervolganalyse toch niet mogelijk blijken te zijn, dan zijn De Elta en Handgraaf kansrijke alternatieven.

Reactie gemeente Velsen op Sweco onderzoek

In het onderzoek van Sweco komen Waterloo en de Paramaribostraat naar boven als de meest kansrijke locaties.

Waterloo valt voor het college af als locatie voor een azc vanwege de in 2022 opgestarte concrete plannen voor woningbouw en vanwege de spreiding van kwetsbare doelgroepen over de gehele gemeente Velsen. In Driehuis vangen we immers momenteel ook 88 alleenstaande minderjarige vreemdelingen op.

Eerder was de Paramaribostraat niet in beeld voor een azc, omdat deze locatie in een eerder openbaar gemaakt concept door Sweco niet correct ingemeten was. Hierdoor leek de locatie niet aan de gestelde basiscriteria te voldoen. Door nogmaals goed naar de projectgrenzen te kijken, bleek de Paramaribostraat toch te voldoen aan het oppervlaktecriterium van 1,2 hectare en had deze eigenlijk al eerder meegenomen moeten worden in het locatieonderzoek. Dat gebeurde in mei 2024 alsnog.

Wat betreft de mogelijke locatie Paramaribostraat (zie onderstaand kaartje) is er meer onderzoek nodig op onder meer de punten ruimtelijke inpassing, flora en fauna en geluid, om te kijken of de locatie geschikt is.

Nieuwe inzichten, verruiming locatiemogelijkheden

Deze nieuwe informatie betekent niet dat de gemeente per direct van koers verandert. Het betreft eerder een uitbreiding van de mogelijkheden vanuit nieuwe inzichten. De opdracht van de gemeenteraad was en is om onderzoek te doen naar een mogelijke azc locatie op land op De Elta of Handgraaf in Santpoort-Zuid. Daarnaast houden we andere locaties in ogenschouw. Het in ogenschouw houden, betekent vanuit het aangepaste Sweco-onderzoek nu ook aanvullend onderzoek verrichten op Paramaribostraat. Vanwege de BPL-status bij De Elta en Handgraaf is het ook belangrijk dat we kijken naar alternatieven. Voor locaties in BPL geldt dat er een provinciale procedure nodig is om een ontheffing voor de BPL-status bij de provincie Noord-Holland te verkrijgen. Daarnaast is de Provincie alleen bereid medewerking te verlenen aan bouwen in BPL-gebied wanneer er geen alternatieve locaties beschikbaar zijn.

In gesprek met de raad over het vervolg

In Santpoort-Zuid doorliepen we van december 2023 tot nu een intensief participatietraject, waarin we zorgen, wensen, ideeën en adviezen ophaalden. Met de nieuwe informatie die we nu dankzij het Sweco onderzoek hebben, willen we eerst met de gemeenteraad in gesprek voordat we het locatieonderzoek en daarbinnen het participatietraject in Santpoort-Zuid afronden. Daarom stellen we de slotbijeenkomst met de klankbordgroep uit, totdat we met de raad in gesprek zijn geweest over de vervolgstappen op basis van dit onderzoek. 

Wel organiseren we op maandag 17 juni, als onderdeel van het lopende participatietraject, nog een bijeenkomst met de klankbordgroep van Santpoort-Zuid over het Sweco onderzoek en het landelijk hoofdlijnenakkoord. Zij kunnen hier nog input op meegeven voor het participatieverslag en vragen stellen.

Vanwege de uitkomsten van het Sweco onderzoek vinden we het logisch om met de raad het gesprek aan te gaan over de mogelijke vervolgstappen. Het college bespreekt de nieuwe inzichten graag na de zomer met de raad om te kijken welke richting we op willen gaan.

Het college bereidt hiervoor verschillende scenario’s voor op basis van onder meer het onderzoek van Sweco. De locatie Paramaribostraat moeten we verder onderzoeken, voordat we kunnen concluderen dat dit een kansrijke locatie is. Bovendien is het college nog bezig met het verzoek van uw raad om breder te kijken naar locaties door onder meer de eigen randvoorwaarden minder strak te hanteren. Hier is nog enige tijd voor nodig. Wij verwachten in oktober met uw raad over de verschillende mogelijkheden in gesprek te kunnen gaan.

Deze week informeren we de inwoners van Santpoort-Noord die rondom de Paramaribostraat wonen met een brief. Daarnaast krijgen omwonenden de gelegenheid om hun vragen te stellen tijdens een vragenuurtje in de Burgerzaal van het gemeentehuis op vrijdag 14 juni 2024. 

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Velsen.